Textielfabrikant S.I. Zwartz

In 1801 vestigde de uit Güntersblum aan de Rijn afkomstige Izak Salomon zich in Oldenzaal. Uit zijn huwelijk met Sophia Nathan werden twee kinderen geboren. Op 20 augustus 1804 zoon Salomon Izak en in 1816 dochter Rozina. Verondersteld wordt dat zoon Salomon Izak in 1835 de basis legde voor het huidige bedrijf. Vandaar het logo: ZWARTZ ANNO 1835. Salomon Izak was koopman en in 1835 had hij een calicotweverij, waarvoor hij op 1 september 1853 een vergunning kreeg. Hij overleed op 4 maart 1864.

Tussen 1864 en 1927 ging de productie van katoen over op die van linnen en jute en groeide het bedrijf uit tot een handelsonderneming.

Berendina 1896

Zijn vrouw Berendina Salomon Spanjaard nam samen met hun twee oudste zonen, Nathan Salomon en Izak Salomon de leiding van het bedrijf over. In 1888 stapte Berendina op, haar plaats werd ingenomen door haar zoon Salom Salomon.   

Deze drie heren hebben vanaf 1888 de leiding.

Op 1 januari 1905 verlaat Nathan Salomon de firma. Hij wordt opgevolgd door zijn neef Salomon Izak. Als ook 1919 Izak Salomon en Salom Salomon aftreden verdwijnt de tweede generatie. Salom Salomon wordt opgevolgd door zijn zoon Albert.

Vanaf 1919 berust de leiding van het familiebedrijf dus in handen van de derde generatie, Salomon Izak Zwartz en Albert Zwartz. Omdat, ondanks de uitbreiding in 1924 in de Vijfhoek, geen ruimte genoeg was met betrekking tot productie van matrasdekken, werd op 25 maart 1927 een fabrieksterrein aangekocht aan de Parallelstraat. Op 11 mei 1927 werd de eerste steen gelegd en vier maanden later konden de machines en werktuigen worden geplaatst en kon er in de fabriek worden gewerkt. 

In 1938 werd de vennootschap onder firma omgezet in een naamloze vennootschap.  De Duitse bezetting in 1940 bepaalde dat joden hun ondernemingen moesten melden. Salomon Izak en Albert Zwartz besloten daarom op 13 december 1940 ontslag te nemen en boekhouder W.C. Bokhove, die ruim dertig jaar in dienst was, werd directeur. Toch werd het bedrijf onder Duits beheer geplaatst. Albert en Salomon Izak doken in 1943 onder en wisten de oorlog te overleven. Na de bevrijding kwam de leiding weer in handen van A. en S.I. Zwartz en bleef de heer W.C. Bokhove directeur. 

Foto: 17 mei 1977 (foto: fotoarchieftwente.nl )

In de loop der jaren werden er meerdere panden bijgebouwd. Vooral na de oorlog maakte de fabriek een periode van grote bloei door. In 1985 bedroeg de bebouwde oppervlakte van de fabriek ruim 9.200 vierkante meter, ruim vijftien keer zoveel als voor de oorlog.    

In 2002 werd een compleet nieuwe fabriek geopend  aan de Munsterstraat.

Foto Twentsche Courant Tubantia 29-9-2007

Een grote brand in het deels verhuurde oude pand aan de Parallelstraat verwoestte een deel van de gebouwen.

Op verzoek van de gemeente verhuisde de firma in 2002 naar bedrijventerrein Hazewinkel. Het bedrijfspand van 12.500 m² is  voorzien van alle nieuwe snufjes op het gebied van productieruimten, klimaatcontrole en logistiek. S.I. Zwartz B.V. heeft een ruim assortiment verschillende producten gerelateerd aan jute, linnen, katoen en non-woven materiaal, zoals matras-onderleggers, poetsdoeken, gaaslappen en (jute)weefsels.

Ook produceert en importeert het bedrijf decoratieve materialen en artikelen voor de bloemisterij groothandel, verpakkingsindustrie, tuincentra en hobbymarkt. Teven is Zwartz Laminating - Converting B.V een veelzijdige partner op  het gebied van lamineren en coaten. Mede door de diversiteit van het assortiment heeft S.I. Zwartz B.V. veel ervaring in het weven van verschillende grondstoffen.

Sinds 1835 loopt de familienaam Zwartz als een rode draad door de geschiedenis van de Twentse textielindustrie. Het bedrijf is daarmee niet alleen één van Nederlands oudste textielfabrieken, maar ook één van de weinige die de turbulente ontwikkelingen in de branche heeft overleefd.

Drie generaties Zwartz, vanaf links Ronald, Herbert en Roderik, kregen op vrijdag 20 januari 2023 de gouden erepenning  met bijbehorende oorkonde van de stad Oldenzaal uitgereikt door burgemeester Patrick Welman.

Bronnen:

Met dank aan de heer Herbert Zwartz voor aanvullende informatie en verbeteringen.

Boek: Elke dag een draadje... van J.L.J.M. van Gerwem, verscheen in 1985 bij het 150 jarig bestaan. Het boek is niet meer verkrijgbaar, maar wel te lenen in de Openbare bibliotheken van o.a. Oldenzaal en Enschede.

https://zwartz.com

dagblad Tubantia Twentsche Courant 12-9-2002

Weekblad de Glimlach 24 januari 2023 met foto van de site van de  Twentsche Courant van 20 jan 2023.