Kloosters

Vanaf vroeg in de Middeleeuwen zorgden kloosterorden voor onderwijs, godsdienst, kunst, ontginning en landbouw. Armen kregen voedsel, zieken werden verzorgd en vreemdelingen konden in het klooster overnachten en kregen een maaltijd. Oldenzaal had het Sint Agnesklooster, het klooster van de zusters Franciscanessen, en het klooster van Bethlehem.

Het Agnesklooster

Het klooster moet er al voor 1380 gestaan hebben, want volgens de geschriften traden in 1380 twee gezusters, afkomstig uit "den huize Awijk", nu het Singraven, in het Agnesklooster. De gebouwen stonden op  het terrein waar vroeger de Radboudschool stond, dus de vijfhoek: Boter-, Nagel- en Kloosterstraat. In het begin was het een huis voor samenwonende vrouwen (Begijnenhuis). In 1465 werd het klooster gewijd aan Sint Agnes.

Reconstructie van het Agnesklooster

n 1492 brandde het klooster grotendeels af. Het klooster stond in hoog aanzien. Dat blijkt uit de toestemming die het kreeg om twee klokken te hebben, een eigen kloosterkerk- en hof, en een rector.

Omdat volgens apostolisch-vicaris Vosmeer de kloosteregels niet werden nageleefd, eiste hij in 1612 dat de nonnen de strengere regels van de Claerissen overnamen. In 1629 noemden de zusters zich dan ook Claerissen. De Tachtig jarige oorlog betekende het einde van het klooster. De nonnen gingen naar Vreden en Haselüne, net over de grens in Duitsland. Na diverse eigenaren werd In 1870 het gebouw afgebroken. Op het terrein werd de in 1922 geopende Radboudschool gebouwd.

Om het winkelcentrum "De Vijfhoek" te realiseren werd de Radboudschool gesloopt. Dat was het moment om bodemonderzoek te verrichten,

In augustus 1996 werd de eerste boring op het terrein verricht. Een maand later kwam de eerste fundering tevoorschijn en na twee jaar was er een praktisch compleet stadsklooster te zien.  

De complete fundering van het begijnenhuis 

In de kloostergang kwamen negen graven van overleden zusters te voorschijn.

De zusters werden niet begraven in kisten maar op een eenvoudige eikenhouten plank.

De bakkersoven

Twee pispotten en een kan kwamen uit een beerputje te voorschijn. Deze werden omstreeks 1550 in Keulen vervaardigd.

Dankzij talrijke vondsten kreeg men een inzicht van de kloosterbewoners over hun voeding, kleding, en wat er zoal gemaakt werd. 

Klooster van de zusters Franciscanessen

In 1852 betrokken de zusters Franciscanessen het klooster aan de Gasthuisstraat. De zuster hielden zich voornamelijk bezig met het geven van onderwijs en ziekenverzorging.

1901 Foto van Constant Hulshoff in Oud Oldenzaal

Het statige klooster en de tuin in volle glorie

In 1996 vertrokken de laatste zusters. In april 1996 deed zich de mogelijkheid voor om op een bouwterrein aan de Steenstraat de bodem te onderzoeken. Hier had vroeger het Oldenzaalse Heilige Geest Gasthuis gestaan, dat al in 1351 vermeld wordt. Onder het afgebroken pand kwam de bijna puntgave fundering van de voormalige Gasthuiskerk tevoorschijn. 

2010 Inmiddels is het klooster omgebouwd tot appartementen, maar de beschermheilige van het klooster, St. Antonius, neemt nog een prominente plaats in. (Foto:https://reliwiki.nl)

Klooster van Bethlehem

In 1875 kwamen de zusters Benedictinessen naar Oldenzaal en kochten gebouwen op om aan de Molenstraat een klooster  te stichting.

De Oldenzalers noemden het gebouw "Het Duitse klooster".  In 1967 verlieten ze Oldenzaal weer en keerden terug naar Duitsland.

Het altaar in het Duitse Klooster ( Foto P.J.F.Van Halteren in Oud Oldenzaal)

De zusters in gebed (Foto: P.J.F. Van Halteren in Oud Oldenzaal)

Een statiefoto van de nonnen van het klooster van Bethlehem

De afscheidsbrief van de Zusters Benedictinessen van het klooster van Bethlehem

Bronnen:

Boek: Dat Coevent Toe Oldenzaal De geschiedenis en de opgraving van het Agnesklooster te Oldenzaal

Boek: Canon van Oldenzaal

Boek: Een geschiedenis van Oldenzaal door Mr. G.J.J.W. Weustink

www.agnesklooster.nl

Wikipedia

Google afbeeldingen