Oldenzaal

Het gemeente wapen van Oldenzaal werd met het besluit van de Hoge Raad van Adel op  24 november 1819 aan de gemeente bevestigd, waarschijnlijk toen nog zonder kroon. 

De vlag van Oldenzaal is op 17 september 1992 bij raadsbesluit vastgesteld als de gemeentelijke vlag van de gemeente Oldenzaal.

Bronstijd

Bij grafheuvels, in de wijk "De Thij" ,  zijn sieraden en gebruiksvoorwerpen gevonden die bewijzen dat in de late bronstijd, zo'n 4500 jaar voor Christus, in de omgeving van Oldenzaal mensen hebben gewoond: het Trechterbekervolk. 

Aan de Zandhorstlaan twee gevonden zeldzame standvoetbekers. (Ons Oldenzaal 2009 pagina 15 jaargang 4 nummer 2).

Romeinse tijd

In de Romeinse tijd (753 voor Christus tot 476 na Christus) woonden in de omgeving van Oldenzaal hoogstwaarschijnlijk Tubanten. In Oldenzaal zijn enkele Romeinse munten uit de eerste eeuw na Christus gevonden.

Romeinse munt van keizer Posthumus in 1937 gevonden in de Bisschopstraat  (coll. Palthe-museum). 

Middeleeuwen

Mogelijk heeft missionaris Plechelmus rond 765 in Oldenzaal een kerk gesticht, die gewijd was aan de heilige  Paus Silvester I. 

De naam Oldenzaal komt voor de eerste keer voor in een oorkonde van 21 maart 806-809 geschreven door bisschop Ludger van Münster. In de tweede helft van de achtste eeuw maakte Oldenzaal deel uit van het Frankenrijk onder koning Pepijn III. Oldenzaal  lag op een strategisch kruispunt van wegen. waarbij de militaire functie nog voorop stond.

In 954 liet bisschop Baldericus de Plechelmuskerk bouwen en stichtte een college van kanunniken en voegde dit toe aan de kerk. Oldenzaal werd een belangrijk kerkelijk centrum. In 1049 kreeg de bisschop van Utrecht van keizer Hendrik III voor Oldenzaal het recht op een week- en een jaarmarkt. Ergens tussen 1233 en 1249 kreeg Oldenzaal stadsrechten van Otto van Holland, bisschop van Utrecht.  Voor alle zekerheid wordt 1249 aangehouden dat Oldenzaal zich een stad mag noemen.

Plechelmuskerk

Op 25 juni 1492  legde de Helmichbrand vrijwel geheel Oldenzaal in de as.

Aan het eind van de Middeleeuwen krijgt Oldenzaal een Heilige-Geest- gasthuis, waar zieken terechtkunnen. Ook wordt er een begijnhuis gesticht, dat later uitgroeit tot het Sint-Agnesklooster.

Tekening van het Agnesklooster Palthe-museum

Tachtigjarige Oorlog (1568 - 1648)

 Op 1 augustus 1605 wordt Oldenzaal ingenomen door Ambrosius Spinola waardoor het weer in Spaanse handen komt. Voor de overwegend katholieke bevolking van Oldenzaal is dat een bevrijding, want nu kan dit geloof weer vrijelijk uitgeoefend worden.

Nieuwe geschiedenis

Na de Vrede van Münster in 1648 wordt publieke uitoefening van het katholieke geloof onderdrukt. De Plechelmuskerk wordt eeuwen  gebruikt door hervormden. Pas in de Franse tijd komt hier verandering in en komt de kerk weer ter beschikking van de katholieken. De Oldenzaalse bevolking blijft grotendeels rooms-katholiek en na de Franse tijd wordt Oldenzaal vanwege de katholieke herleving dan ook gezien als een "Twents rooms bolwerk".

Ratificatie van de Vrede van Münster door Spaanse en Nederlandse onderhandelaars (Gerard ter Borch, 1648)

In de negentiende eeuw komt de textielindustrie op in Oldenzaal. Er verrijzen fabrieken van Gelderman, Molkenboer en Zwartz. Na de aanleg van de Autobaan A1 komt in Oldenzaal de bedrijvigheid tot grotere bloei. Transportbedrijven, maar ook meubelboulevards geven een economische impuls aan de stad.

Bevolkingsgroei

kaart van Oldenzaal van Joannes Blaeu uit 1649

Op de kaart van Blaeu staan tussen de 350 en 400 stenen huizen met zo'n 600 inwoners.

1900 aantal inwoners    5.502

1909 aantal inwoners    6.658

1919 aantal inwoners     7.685

1931 aantal inwoners   10.000

1940 aantal inwoners   10.559

1947 aantal inwoners   12.173

                      Herinneringsmedaille

In 1955 vindt de annexatie van Berghuizen plaats en komen er op 1 juli van dat jaar 4.300 inwoners bij. Dat brengt het aantal inwoners op zo'n 18.000. De annexatie werd groots gevierd. Er was een concours hippique, een wielerronde, een voetbalwedstrijd, een wandeltocht voor de jeugd en een kinderoptocht voor de allerkleinsten. Alle leerlingen van de scholen kregen een medaille als herinnering. 

5 mei 1960 aantal inwoners 20.000

De 20.000e inwoner van Oldenzaal, Annette Sombekke, wordt ingeschreven. Locatie oude gemeentehuis in de Kerkstraat met links burgemeester de Vries, dhr. H. Sombekke en gemeentesecretaris Van Hoek. copyright fotoarchieftwente.nl

mei/juni 1973 aantal inwoners 25.000

1980 aantal inwoners   28.134

Op 31 januari 2022 woonden er 31.788 mensen (bron: CBS).

Bronnen:

Wikipedia

Boek: Een geschiedenis van Oldenzaal door Mr. G.J.J.W. Weustink

Boek: Canon van Oldenzaal

Boek: Oldenzaal verzamel(t)d

Foto's o.a. Google afbeeldingen

Maak jouw eigen website met JouwWeb